“Người Việt Nam chém gió trong nước rất giỏi”

NGUYÊN THẢO

VNEco - Những quan điểm thú vị về năng lực hội nhập của Việt Nam, tại Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2015...

“Người Việt Nam chém gió trong nước rất giỏi. Lãnh đạo còn chém gió giỏi hơn bọn tôi. Nhưng ra nước ngoài thì hầu hết là im hơi lặng tiếng, chứ mấy ai thể hiện được”, TS. Võ Trí Thành phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2015, ngày 27/8. 

Cũng như nhiều vị khác, ông Thành khá hào hứng với chủ đề “Kinh tế Việt Nam: Hội nhập và phát triển bền vững” của diễn đàn.

“Tôi thực sự cảm kích tham dự diễn đàn này, vì cứ về Hà Nội là chỉ nghe hỏi có hai câu là tỷ giá sắp tới là bao nhiêu và ai sẽ là lãnh đạo của đất nước”, ông Thành nói.

Khu vực công mới đáng lo

Nhận xét “chém gió” được TS. Võ Trí Thành nêu ra sau khi nhấn mạnh sâu xa của câu chuyện chủ động hội nhập chính là con người. 

Và đã đến lúc, Việt Nam phải tham gia xây dựng luật chơi và phải cài người vào được các tổ chức quốc tế.

Thế nhưng theo ông, nỗi lo chính là người Việt Nam chỉ giỏi “chém gió” trong nước.

Dẫn lại con số chỉ khoảng 30% doanh nghiệp hiểu đôi chút về hội nhập, ông Thành cho rằng với công chức tỷ lệ này còn thấp hơn 30%. 

Bởi vậy, lo ngại đặt ra không phải với doanh nghiệp, vì doanh nghiệp cạnh tranh cùng lắm là “chết” (có thể “chết” một lúc 100.000 doanh nghiệp, nhưng sau đó sẽ có 200.000 doanh nghiệp mới mọc lên). Còn công chức, nhà nước không cạnh tranh được thì cũng không cho... “chết” được. 

“Tôi không lo cho doanh nghiệp bằng lo cho khu vực công, vì doanh nghiệp có công cụ điều chỉnh bằng thị trường, còn khu vực công thì sức nào điều chỉnh được? Đó là sức ì lớn nhất khi hội nhập”, ông Thành  nhấn mạnh.

Vào WTO là bài học rất lớn

Không còn ở vị trí đề dẫn tổng quan như mọi diễn đàn khác, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên tham gia thảo luận khá dài.

Đi vào một số vấn đề cụ thể, ông Thiên cùng quan điểm với TS. Nguyễn Đình Cung và nhiều vị khác là Việt Nam đàm phán thì tốt, nhưng khi hội nhập thực sự thì có vấn đề.

“Bác Tuyển (nguyên Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển - PV) có lần nói là “thằng đàm phán cứ đàm phán còn ở nhà chẳng chuẩn bị gì cả. Còn anh Cung (Viện trưởng CIEM - PV) đã thể hiện thực tế rất chua chát của Việt Nam là việc chuẩn bị năng lực hội nhập rất là kém”. 

“Chủ động hội nhập là nói cho vui thôi, còn chỉ có mấy ông đàm phán cứ hì hục đàm phán”, ông Thiên nhìn nhận.

Việc gia nhập WTO, theo Viện trưởng Thiên là bài học rất lớn, khi Việt Nam vào biển lớn trời cao, nhưng năng lực thị trường không có, cạnh tranh không có, nên cơ hội lại biến thành thách thức. Mà một trong những biểu hiện là Việt Nam đã không đỡ được dòng tiền chảy vào thị trường nhiều quá, nên lạm phát.

Thuyền thúng chẳng thể nào ra khơi

“Tại sao từ khi vào WTO thì Nhà nước phải chống đỡ nhiều hơn, xu thế hành chính hóa nền kinh tế, phân tán quyền lực lại tăng lên? Cần kiểm điểm nghiêm khắc và nghiêm túc”, ông Thiên nói.

“Vậy lần này chuẩn bị năng lực hội nhập đến đâu, hạm đội thuyền thúng ra khơi thế nào? Có khi còn tệ hơn lần trước ấy chứ không phải hay hơn đâu”, ông lo ngại.

Theo Viện trưởng Thiên, triển vọng gặt hái được cơ hội từ hội nhập là thấp. “Với lực lượng thế này chúng ta hội nhập thế nào, thì nên trả lời nghiêm khắc, nghiêm túc, chứ chơi với thế giới mà cứ ôm hôn, sau đó lại quại nhau thì không được”, ông bày tỏ quan điểm.

Bàn về bước đi sắp tới, ông Thiên cho rằng mọi nỗ lực phải nhằm vào hệ thống doanh nghiệp mà trụ cột phải là tập đoàn lớn, còn chỉ có doanh nghiệp nhỏ thì hạm đội thuyền thúng không thể nào ra khơi được.

Vấn đề nữa được vị chuyên gia này nhấn mạnh là hội nhập của Việt Nam khó nhất là bài toán với Trung Quốc. Khi mà công nghệ lạc hậu hàng hóa thừa họ chuyển sang ta, còn ta thì dễ dàng nhập và sử dụng thì liệu có phát triển được không?

Bàn thêm về chủ động chính sách trong hội nhập - vấn đề được nhiều vị đề cập, ông Thiên bình luận, từ trước đến nay ta có chủ động, nhưng là chủ động đánh cờ nước một, đến đâu hay đến đó chứ chưa chủ động từ tầm nhìn. Nói chủ động chỉ là an ủi, ông thẳng thắn.