Những ai theo dõi bóng đá cỡ amateur như tôi chắc cũng biết tên cầu thủ Ashley Young của CLB Manchester United. Cầu thủ này lại vừa vờ ngã để kiếm phạt đền cho đội nhà. Hình ảnh Ashley Young vờ ngã đôi khi đem lại sự xấu hổ cho CLB. Huấn luyện viên hiện tại của Manchester United, David Moyes, và cả người tiền nhiệm, Sir Alex Ferguson đã lên tiếng chỉ trích hành động ăn vạ xấu hổ này. Không phải một lần mà nhiều lần – nhiều đến nỗi tôi phải tự hỏi: Sao không chỉ đạo đá penalty ra ngoài mỗi khi Ashley Young ăn vạ được phạt đền?
Chuyện lãnh đạo phát biểu về đạo đức một đằng nhưng bộ máy làm một nẻo không phải chỉ xảy ra trong bóng đá, và nó không phải là chuyện hiếm trong bộ máy chính quyền ở Việt Nam. Câu chuyện Nguyễn Thanh Chấn bị 10 năm tù oan có kết cục happy ending gợi lại một vấn đề chưa giải quyết, và luôn luôn là sad ending: “Chết ở cơ quan điều tra”. Nếu bạn muốn tổng kết nó xảy ra thường xuyên như thế nào, chắc cũng không khó lắm như khi tìm thông tin về Ashley Young vờ ngã kiếm penalty vậy. Và đem chuyện ấy đi so sánh với những lời mật ngọt “hiếu thảo với dân”, “xứng đáng là niềm tin yêu của nhân dân” v.v… bạn sẽ thấy những phát biểu về đạo đức ở hai lĩnh vực này có cái tương đồng.
Nói những chuyện sad ending này chưa được giải quyết là vì người đứng đầu ngành an ninh trong đại hội Đảng vừa rồi đã được thăng chức làm Thường trực Ban Bí thư. Và Quốc hội cũng chưa một lần chất vấn cựu Bộ trưởng Công an Lê Hồng Anh về những cái chết ở cơ quan điều tra. Những cái chết ấy không ảnh hưởng lắm tới uy tín của chính quyền và ngành công an hay sao?
Nói dại mồm chút xíu (xin lỗi anh Chấn và gia đình) nếu 10 năm trước anh Chấn có bề gì ở cơ quan điều tra thì anh cũng chỉ đóng góp thêm cho số thống kê trên kết quả Google Search vào lúc này. Uy tín của chính quyền vì thế cũng không sứt mẻ nhiều như mấy ngày qua.
Không biết suy nghĩ như thế có quấy cho các vị lãnh đạo chính quyền lắm không? Vì việc thành tích của cơ quan điều tra qua “đấu tranh khai thác” bấy lâu nay đem đến sự hãnh diện cho ông Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Đình Quyền khi bình luận về vụ án oan của anh Chấn: “Cơ quan điều tra Việt Nam được coi là một trong những cơ quan giỏi nhất thế giới, quá trình điều tra của Việt Nam rất nhanh”.
Tiêu chí để đánh giá cái giỏi của cơ quan điều tra được ông Quyền dựa vào chính là cái “nhanh” đáng sợ ấy. Kẻ ác mồm ác miệng đưa câu nói của ông tiệm cận với thành ngữ “lầm-sót” gì đó thì tội ông thật. Nhưng có một thực tế không oan cho ngành tư pháp/công an là chưa có một nỗ lực nào để thay đổi quy trình thẩm vấn điều tra bảo vệ người bị hỏi cung tránh khỏi những xâm phạm thân thể. Con số những người bị chết tại cơ quan điều tra còn có thể thống kê được, còn con số bị tra tấn ép cung thì đành chịu.
Thành tích nó có ma lực ghê gớm để phải hy sinh và bất chấp như thế hay sao?
Có lẽ Ashley Young vẫn sẽ tiếp tục vờ ngã, đồng đội tiếp tục đá penalty do anh kiếm được và David Moyes cũng tiếp tục lên án…
Ngày 08/11/2013
Nguồn: pro&contra
